Rapport Vrijheid van Godsdienst in de Wereld 2025 en lancering petitie

“Vrijheid van godsdienst is een mensenrecht, geen voorrecht”

21/10/2025 – De internationale pauselijke stichting Kerk in Nood (ACN) publiceerde vandaag, 21 oktober 2025, haar tweejaarlijkse rapport ‘Vrijheid van Godsdienst in de Wereld 2025’, dat een wereldwijd overzicht biedt van de stand van zaken met betrekking tot dit fundamentele recht. De studie, die de periode van januari 2023 tot en met december 2024 bestrijkt, waarschuwt voor een zorgwekkende achteruitgang, waarbij twee derde van de mensheid – meer dan 5,4 miljard mensen – in landen zonder volledige vrijheid van godsdienst leeft.

Het rapport analyseert de situatie in 196 landen en brengt verslag uit van ernstige schendingen van dit recht in 62 landen. Hiervan worden er 24 geclassificeerd als landen van ‘vervolging’ en 38 als landen van ‘discriminatie’. Slechts twee landen, Kazachstan en Sri Lanka, lieten verbeteringen zien ten opzichte van de vorige editie.

“Het recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst – beschermd door artikel 18 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens – staat niet alleen onder druk, maar verdwijnt in veel landen ook”, waarschuwde Regina Lynch, uitvoerend voorzitster van ACN International. Lynch gaf in haar toespraak ook aan dat het dit jaar 25 jaar geleden is dat het eerste rapport van Kerk in Nood gepubliceerd werd.

Autoritarisme: de grootste wereldwijde bedreiging

Het rapport identificeert autoritarisme als de belangrijkste drijfveer achter religieuze onderdrukking. In 19 van de 24 landen in de categorie vervolging, en in 33 van de 38 landen met discriminatie, passen overheden systematische strategieën toe om het religieuze leven te controleren of het zwijgen op te leggen. In China, Iran, Eritrea en Nicaragua maken de autoriteiten gebruik van technologieën voor massasurveillance, digitale censuur, restrictieve wetgeving en willekeurige opsluitingen om onafhankelijke religieuze gemeenschappen te onderdrukken.

“De controle van het geloof is een instrument van politieke macht geworden”, aldus de samenvatting, die een steeds meer geavanceerde “bureaucratisering van religieuze onderdrukking” aan de kaak stelt.

De opmars van jihadisme en religieus nationalisme

Het rapport waarschuwt dat islamistisch extremisme zich blijft uitbreiden, met name in Afrika en Azië. In 15 landen is het de belangrijkste oorzaak van vervolging en in nog eens 10 landen draagt het bij tot discriminatie. De Sahel is het epicentrum van jihadistisch geweld geworden, met groepen zoals Islamitische Staat – Sahelprovincie (ISSP) en de Steungroep aan de Islam en de Moslims (JNIM), die honderdduizenden mensenlevens, miljoenen ontheemden en de verwoesting van honderden christelijke kerken en scholen veroorzaken.

Etnoreligieus nationalisme is de drijvende kracht achter de onderdrukking van minderheden in delen van Azië. In India en Myanmar lijden christelijke en moslimgemeenschappen onder agressie en wettelijke uitsluiting. In India definieert het rapport de situatie als ‘hybride vervolging’ – een combinatie van discriminerende wetten en geweld door burgers, maar aangemoedigd door politieke retoriek.

Oorlog, gedwongen migratie en georganiseerde misdaad

De afname van de vrijheid van godsdienst is ook verergerd door gewapende conflicten in landen zoals Myanmar, Oekraïne, Rusland, Israël en Palestina.

Oorlogen en religieus geweld hebben een stille vluchtelingencrisis veroorzaakt. In Nigeria hebben aanvallen door gewapende groepen die banden hebben met geradicaliseerde Fulani-herders duizenden doden en hele gemeenschappen ontheemd. In de Sahel – met name in Burkina Faso, Niger en Mali – zijn hele dorpen verwoest door islamistische milities. In Soedan heeft een burgeroorlog eeuwenoude christelijke gemeenschappen van de kaart geveegd.

Ook de georganiseerde misdaad is een nieuwe vorm van vervolging geworden. In Mexico en Haïti vermoorden of ontvoeren gewapende groepen religieuze leiders en persen ze parochies af om territoriale controle uit te oefenen.

Het Westen is niet immuun

De uitholling van de vrijheid van godsdienst strekt zich ook uit tot Europa en Noord-Amerika. In 2023 registreerde Frankrijk bijna 1000 aanvallen op kerken; in Griekenland meer dan 600 gevallen van vandalisme; en vergelijkbare pieken werden waargenomen in Spanje, Italië en de Verenigde Staten, waaronder ontheiliging van gebedshuizen, fysieke aanvallen op geestelijken en verstoring van religieuze diensten. Volgens Kerk in Nood weerspiegelen deze daden een groeiend klimaat van ideologische vijandigheid tegenover religie.

Het rapport brengt ook verslag uit over een dramatische toename van antisemitische en anti-islamitische daden na de aanslagen van 7 oktober 2023 en de oorlog in Gaza. In Frankrijk steeg het aantal antisemitische incidenten met 1.000 procent, terwijl het aantal haatmisdrijven tegen moslims met 29 procent toenam. In Duitsland werden in 2023 4.369 incidenten geregistreerd die verband hielden met het conflict, vergeleken met slechts 61 het jaar ervoor.

Een wereldwijde petitie voor vrijheid van godsdienst

Voor het eerst in haar geschiedenis lanceerde Kerk in Nood tijdens het evenement een wereldwijde petitie waarin regeringen en internationale organisaties worden opgeroepen om de effectieve bescherming van Artikel 18 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens te waarborgen, die iedereen het recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst garandeert.

“Waarom deze petitie? Omdat het recht om te geloven – of te leven volgens iemands overtuigingen – in 62 landen afneemt, wat miljarden mensen treft. In de afgelopen 25 jaar heeft Kerk in Nood verslag uitgebracht over hoe religieuze vervolging gemeenschappen vernietigt, conflicten aanwakkert en miljoenen mensen dwingt te vluchten. Nu, meer dan ooit, moet vrijheid van godsdienst wereldwijd worden verdedigd en beschermd”, aldus Lynch, die iedereen oproept om de petitie te steunen, met de slogan van dit initiatief: “Vrijheid van godsdienst is een mensenrecht, geen voorrecht”.

Veerkracht en hoop

Ondanks deze sombere vooruitzichten benadrukt het rapport van Kerk in Nood ook de veerkracht van religieuze gemeenschappen die, zelfs onder vervolging, humanitaire hulp, onderwijs en hoop blijven bieden. In Mozambique en Burkina Faso hebben interreligieuze projecten aangetoond dat geloof een drijvende kracht kan zijn voor verzoening en sociale cohesie.

“Vrijheid van godsdienst is de thermometer voor alle andere mensenrechten. De afname ervan duidt op een bredere ineenstorting van fundamentele vrijheden”, besloot Lynch.

Lees en teken de petitie, kom op voor dit fundamentele mensenrecht.

Petitie vrijheid van godsdienst