Kerk in Nood neemt afscheid van paus Franciscus

“We rouwen om een boodschapper van dialoog en barmhartigheid”

22/04/2025 Leuven – “Paus Franciscus was de paus voor de mensen aan de rand van de samenleving en een onvermoeibare strijder voor godsdienstvrijheid en onderdrukte christenen. Zo herinneren wij hem en we vertrouwen erop dat we nu een andere pleitbezorger voor ons werk in de hemel hebben.” Dit zegt Regina Lynch, uitvoerend president van de pauselijke stichting Kerk in Nood (ACN), over het overlijden van paus Franciscus, die op 21 april 2025 op 88-jarige leeftijd overleed.

“Ik heb paus Franciscus verschillende keren ontmoet en hij toonde keer op keer zijn welwillendheid over ons werk,” vertelt Lynch, die in het bijzonder terugdenkt aan een reis naar Irak in maart 2021, toen ze de hulporganisaties voor de oosterse Kerken (ROACO) vertegenwoordigde als onderdeel van de pauselijke delegatie. Hij bezocht daar toen de vlakte van Nineve, waar Kerk in Nood veel christelijke huizen, kerken en kloosters heeft herbouwd. “In het vliegtuig had ik de gelegenheid om met paus Franciscus te spreken. Hij bedankte Kerk in Nood en onze weldoeners hartelijk voor alles wat we doen voor de christenen in het Midden-Oosten en wereldwijd. Hij heeft diezelfde gevoelens ook bij andere gelegenheden geuit”, benadrukt de uitvoerend president.

In 2016 steunde een persoonlijke gift van paus Franciscus de medische zorg voor ontheemde christenen uit de vlakte van Nineve, die hun toevlucht hadden gevonden in de autonome regio Koerdistan. Nog in 2016 ontving paus Franciscus een delegatie van Kerk in Nood en stuurde hij spontaan een videogroet naar de weldoeners voor het Heilig Jaar van de Barmhartigheid, waarin hij zei: “Ik nodig u allemaal uit om samen met Kerk in Nood, overal ter wereld, werken van barmhartigheid te doen, blijvende werken van barmhartigheid.”

Gebaren van humor en warmte

In 2017 signeerde paus Franciscus een geschonken Lamborghini en liet deze veilen. Een derde van de opbrengst ging naar Kerk in Nood, met het verzoek om projecten voor christenen in Irak te steunen. “Acties als deze onderstrepen de subtiele humor van de Paus, waar zoveel mensen hem om waardeerden”, aldus Lynch.

Tijdens het Angelus op een zondag in 2018 stak paus Franciscus op het Sint-Pietersplein een kaars aan die gemaakt was door de projectpartners van Kerk in Nood in Syrië, waarmee hij zijn steun betuigde aan de adventscampagne van Kerk in Nood: ‘Kaarsen voor vrede in Syrië’. “Mogen deze vlammen van hoop de duisternis van de oorlog verdrijven”, zei de Paus destijds. “Laten we bidden en de christenen helpen om getuigen te blijven van barmhartigheid, vergeving en verzoening in het Midden-Oosten.”

Spirituele verbondenheid met onderdrukte christenen

In augustus en september 2019 ontving paus Franciscus vertegenwoordigers van Kerk in Nood. Hij zegende 6.000 rozenkransen en een icoon – onderdeel van een pastoraal initiatief van Kerk in Nood samen met lokale kerken in Syrië om troost te brengen aan de nabestaanden van oorlogsslachtoffers. Na de zegening van de rozenkransen op 15 augustus nodigde paus Franciscus de toenmalige uitvoerend president Thomas Heine-Geldern uit om samen met hem bij het raam van het apostolisch paleis het Angelus te bidden en riep hij opnieuw op tot gebed voor Syrië.

De Paus ontving tweemaal vrouwen uit Nigeria die waren ontvoerd en misbruikt door de terroristische groepering Boko Haram. Kerk in Nood had hun traumazorg ondersteund en hen uitgenodigd naar Europa te komen om te getuigen van wat hen was overkomen.

“In talloze toespraken nam paus Franciscus het op voor vervolgde christenen, voor mensenrechten en godsdienstvrijheid. Elk van deze uitspraken, elk gebed, elk attent gebaar troostte onze projectpartners en gaf hen hun waardigheid terug. Daarvoor zijn we hem eeuwig dankbaar,” zegt Lynch.

Paus Franciscus sprak ook onomwonden over een ‘beleefde’, verborgen discriminatie van christenen die zich steeds meer verspreidt in het Westen, merkt de uitvoerend president op. “We zijn de Heilige Vader dankbaar voor deze moedige analyse. Het moet ons aanzetten tot het beschermen van gemeenschappelijke waarden die heilig zijn voor gelovigen van alle religies.”

Paus van de dialoog

Ook de vele inspanningen van paus Franciscus in de oecumenische en interreligieuze dialoog mogen niet vergeten worden. Een uiting hiervan is bijvoorbeeld het Document over menselijke broederlijkheid, dat samen met islamitische religieuze leiders is opgesteld in Abu Dhabi. “Voor onze projectpartners in het Midden-Oosten en Afrika drukt deze dialoog een vurige wens en een noodzaak uit om samen op te komen tegen onverdraagzaamheid en fundamentalisme en om godsdienstvrijheid voor iedereen te bereiken. Paus Franciscus heeft hier de norm gezet”, aldus Lynch.

Dit geldt ook voor de ontmoeting van paus Franciscus met de sjiitische leider ayatollah Ali al-Sistani tijdens zijn reis naar Irak in 2021. “Dit moedige gebaar heeft meer aandacht gebracht voor de christelijke minderheid in Irak en was een belangrijke stap naar gelijke rechten – ook al is dit doel nog lang niet bereikt.”

In 2017 trok de ontmoeting in Cuba tussen paus Franciscus en de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill en hun gezamenlijke verklaring internationale aandacht. “Hoewel deze dialoog ernstige tegenslagen heeft ondervonden als gevolg van de oorlog in Oekraïne, moet de deur open blijven”, aldus de uitvoerend president van Kerk in Nood. “Zoveel christenen zijn onder het communisme gestorven voor het gemeenschappelijke geloof. Na de recente gebeurtenissen is verzoening zeker een lange weg, maar het is een taak die Jezus ons heeft gegeven.”

Evangelisatie en gebed

Er zijn veel raakvlakken geweest tussen Kerk in Nood en de overleden Paus, niet alleen in zijn inzet voor godsdienstvrijheid en vervolgde christenen, maar ook in zijn inzet voor evangelisatie en gebed. Zo sprak paus Franciscus meerdere malen zijn steun uit voor de internationale gebedsactie “Eén miljoen kinderen bidden de Rozenkrans”, die Kerk in Nood elk jaar coördineert. Zo zei hij in oktober 2021 op het Sint-Pietersplein: “Op 18 oktober organiseert de stichting Kerk in Nood de actie ‘Eén miljoen kinderen bidden de Rozenkrans’ voor eenheid en vrede. Ik moedig de mensen aan om deel te nemen aan dit prachtige evenement, waarbij kinderen over de hele wereld betrokken zijn.”

In 2018 schreef hij het voorwoord voor de ‘YOUCAT for Kids’, een boek om kinderen te helpen het geloof te begrijpen. Onlangs schreef hij ook het voorwoord voor de volgende YOUCAT-publicatie, ‘Love for ever’, die over liefde en huwelijk gaat. Daarin spreekt paus Franciscus over de tango, de traditionele dans van zijn land Argentinië, en herinnert hij mensen aan de betekenis van Amoris Laetitia. “Hij moedigt jonge mensen aan om te geloven in het avontuur van een eeuwige liefde en spreekt over een dans van hoop. We hopen dat hij nu geniet van de volheid van deze liefde waarin hij zo vast geloofde”, aldus Lynch.

“Kerk in Nood rouwt om een boodschapper van dialoog, ontmoeting en barmhartigheid. Moge God hem belonen voor zijn trouwe dienst. We zullen de missie van paus Franciscus voortzetten, die op zijn reizen vaak de ‘mensen in de marge’ centraal stelde, en als pauselijke stichting stellen we ons beschikbaar voor de toekomstige Heilige Vader, zoals we dat al doen sinds het begin van ons werk.”