Irak: Kinderdagverblijf ‘De Heilige Familie’ in Baghdeda

De kleine kinderen van het kinderdagverblijf ‘De Heilige Familie’ in de christelijke stad Baghdeda (Qaraqosh), zo’n 25 km van Mosul in het noorden van Irak, glimlachen breed als ze ons blij vertellen wat ze later willen worden. Abanoub en Andrian willen ingenieur worden, de kleine Mekel droomt ervan arts te worden en Rozalina zou graag een zuster worden. Ze gaan allemaal naar het kinderdagverblijf ‘De Heilige Familie’ naast het klooster van de zusters van de heilige Efrem, genoemd naar de Mesopotamische heilige uit de derde en vierde eeuw die bijzonder belangrijk is voor het oosterse christendom.

Het kinderdagverblijf waar de kinderen naartoe gaan, lijkt op zovele andere in de wereld. Er is echter een groot verschil, want het dagverblijf werd verwoest door rebellen van Islamitische Staat (IS) toen zij van 2014 tot 2016 de controle over de stad in handen hadden. In één nacht werden de mensen er gedwongen te vluchten. Het gebouw leed erg onder de militanten van Daesh: muren beklad, meubels vernield en gestolen, daken kapot, plafonds afgebroken en elektrische bedrading eruit gestript. Later, tijdens de gevechten om de jihadistische rebellen te verdrijven, werd het dak door een mortier geraakt en werden de muren doorzeefd met mitrailleurvuur. Een raketgranaat trof ook de muur van het balkon dat uitkeek op de straat.

Met dit in gedachten is het een wonder om deze kinderen en de wedergeboorte van een gemeenschap te zien die de hoop bijna had opgegeven. Mekel, Abanoub, Andria en andere kinderen uit Baghdeda kunnen nu weer zingen en spelen in een kinderkamer die is versierd met afbeeldingen van Mickey Mouse, Crazy Bird, de Smurfen en Frozen… Het is moeilijk voor te stellen hoe deze vrolijke en ongevaarlijke cartoonafbeeldingen door de jihadisten met graffiti werden overspoten, deels misschien vanwege hun westerse associaties, of misschien omdat ze botsten met islamitische overtuigingen over de weergave van menselijke afbeeldingen.

In 2017, niet lang nadat de IS-strijders uit hun bezetting van Baghdeda waren gezet, begonnen de christelijke gezinnen terug te keren. En onmiddellijk, ondanks het feit dat alles verwoest was, begonnen twee van de zusters weer te werken in het kinderdagverblijf, en waren er meteen vier kinderen die aankwamen. Sindsdien is bijna de helft van de gezinnen naar de stad teruggekeerd en het aantal kinderen dat zich bij het dagverblijf wil inschrijven, neemt gestaag toe. Er zijn nu 47 kinderen, maar er is genoeg ruimte om tot 80 kinderen op te vangen. Het jongste kind is net zes maanden en het oudste is vijf. Dankzij de hulp van Kerk in Nood en andere organisaties zijn nu twee verdiepingen van het kinderdagverblijf volledig gerestaureerd, waarvan één met de crèche voor de jongste kinderen.

Sabrin Thamer is een van de moeders die haar zoontje naar het kinderdagverblijf brengt. “Ik ben heel blij dat ik terug ben in Baghdeda en dat onze kinderen nu weer naar het dagverblijf kunnen”, zegt ze. “Wij danken God voor al degenen die zo hard hebben gewerkt en hebben bijgedragen aan de wederopbouw. Daarmee hebben zij geholpen om onze kinderen weer de mogelijkheid te geven om onderwijs te volgen.” Zoals de meeste gezinnen hier spreekt Sabrin een dialect van het Aramees.

Muna Mekhael brengt ook haar dochtertje naar het dagverblijf, “zodat ze kan leren en een betere toekomst heeft. Het kinderdagverblijf is een belangrijke plaats voor de kinderen om hun persoonlijkheid te ontwikkelen,” legt ze uit. Ondanks de tragedie en het trauma dat de christelijke families hebben doorgemaakt, willen ze hier echt hun leven opnieuw opbouwen –  en de kinderen zijn het duidelijkste teken van deze toekomst. Een toekomst waarin ze op een bepaald moment niet durfden te geloven.

Zuster Mariam Yako leidt het kinderdagverblijf samen met een andere zuster en wordt ondersteund door een team van zes andere mensen. “We zijn Kerk in Nood dankbaar voor haar steun en bijdrage aan ‘De Heilige Familie’ hier in Baghdeda. We danken ook iedereen die geld heeft gegeven om dit centrum te helpen, want het is van levensbelang voor de kinderen, zodat ze zich kunnen ontwikkelen door met elkaar om te gaan en met elkaar samen te werken.”

De overgrote meerderheid van de bevolking van Baghdeda is van Oost-Syrische afkomst en meer dan 90% van hen is katholiek. De zusters van de heilige Efrem en het kinderdagverblijf leveren een belangrijke bijdrage aan het waarborgen van het gevoel van veiligheid van deze gezinnen, die gedwongen zullen zijn te emigreren als ze geen werk of de noodzakelijke infrastructuur voor hun gezinnen kunnen vinden. Als gevolg van de IS-invasie, hun verdrijving en de daaropvolgende terugkeer van de christenen, zijn de gezinnen nu anders. Ze zijn over het algemeen kleiner en hebben niet altijd de steun van grootouders of ooms en tantes zoals vroeger. Het is daarom belangrijk dat een gebrek aan ruimte in het plaatselijke kinderdagverblijf de families er niet van weerhoudt kinderen te krijgen of in de stad te blijven.

Veel van de kinderen in het kinderdagverblijf zijn geboren als vluchtelingen, daklozen en ontheemden. Zuster Mariam is ervan overtuigd dat het dagverblijf een sleutelfactor is om het trauma van deze gezinnen te boven te komen. “Zij zullen opgroeien en later een generatie vormen die zich bewust is van elkaar en bereid is elkaar te steunen. Dit is vooral belangrijk gezien de omstandigheden die elk van hen heeft moeten doormaken voordat ze met z’n allen konden terugkeren en wij dit kinderdagverblijf konden openen.”

Kerk in Nood heeft de wederopbouw van Baghdeda ondersteund met veel verschillende projecten gericht op het helpen van de christelijke families om terug te keren na de islamistische invasie door IS. In sommige van haar projecten heeft de liefdadigheidsorganisatie andere aspecten van het onderwijs van de kinderen in de Ninevevlakte gefaciliteerd, waaronder de wederopbouw van vijf kleuterscholen, een kinderdagverblijf en twee scholen, voor een totaalbedrag van meer dan 2,3 miljoen euro.

Door Maria Lozano