Oekraïne: Kloosterzusters in de frontlinie in de strijd tegen Covid-19

Het coronavirus heeft ook Oost-Europa bereikt. Voor Oekraïne zou de uitbreiding van de ziekte fatale gevolgen kunnen hebben. De aanhoudende oorlogssituatie en de rentecrisis hebben oudere mensen nog voor er sprake was van Covid-19 blootgesteld aan het risico van ziekte en armoede. Voor priesters en kloosterlingen in noodlijdende landen die zich in een dergelijke of vergelijkbare crisissituatie bevinden, heeft de internationale katholieke hulporganisatie Kerk in Nood bijzondere hulpmaatregelen ter beschikking gesteld opdat ze hun pastorale en sociale dienst verder zouden kunnen uitoefenen. Vier kloosterzusters, die in de frontlinie staan en Gods Liefde naar noodlijdende mensen brengen, vertellen aan Kerk in Nood over hun werk in tijden van het coronavirus in Oekraïne.

Zuster Daniela Pukhalska (op de foto links van een arts in beschermende kledij) is verpleegster in Odessa, een stad aan de Zwarte Zee. Ze werkt in de afdeling voor infectieziekten en kent het leed uit de eerste hand: “Tegenwoordig komen vele patiënten naar ons toe voor wie er een vermoeden van coronabesmetting bestaat”, vertelt ze aan Kerk in Nood. “Enkele dagen geleden werd ons meegedeeld dat wij voortaan alleen nog patiënten zullen opnemen bij wie de test positief was. Er is zoveel werk te doen dat ik me op het einde van de dag totaal uitgeput voel.” Zelfs enkele van de dokters zijn in paniek geraakt en een paar hebben ontslag genomen, aldus zuster Daniela. Zij blijft echter relatief gelaten: “Zoals onze hoofdarts altijd zegt: ‘we wisten in welke afdeling we zouden werken en wat ons te wachten kon staan’”.

Zij zegt dat ze zelf geen schrik heeft voor een besmetting. De zuster, die lid is van de gemeenschap van de kleine zusters van het Onbevlekte Hart van Maria, benadrukt dat ze haar vertrouwen put uit Gods genade en uit het feit dat vele mensen voor haar en voor de zieken bidden. “Ik weet dat vele mensen voor ons, voor de dokters en voor het volledige personeel bidden en wij zijn daar heel dankbaar voor. Wij verzoeken u om ook in de toekomst te blijven bidden, zodat onze kracht ons niet in de steek laat.”

De pandemie treft ook bijzonder hard zusters die de zorg voor bejaarde en zorgbehoevende mensen op zich nemen. Dit geldt bijvoorbeeld voor zuster Justiniana uit het rust- en verzorgingstehuis “Maria, Moeder van Barmhartigheid” in de stad Lviv in West-Oekraïne. Daar bekommeren de zusters van Sint-Jozef zich om 25 bedlegerige personen die de klok rond medische zorg nodig hebben. Tijdens de coronapandemie zijn de veiligheidsmaatregelen strenger geworden. Het is nu verboden om patiënten te bezoeken, vertelt zuster Justiniana, en het personeel draagt gezichtsmaskers en beschermende kleding. Alles wordt ook zeer grondig ontsmet. “We hebben schrik dat we heel binnenkort niet meer over de noodzakelijke middelen en medicamenten zullen beschikken, want het is moeilijk om de voorraden aan te vullen”, benadrukt zuster Justiniana en in haar stem klinkt bezorgdheid. “Ondanks alles proberen we niet in paniek te raken, maar de patiënten gerust te stellen en te beschermen.”

Moed voor de dagelijkse strijd put ze uit het geloof: “Begin april hebben we de 15de verjaardag van het overlijden van de heilige Johannes Paulus II gevierd. We denken terug aan zijn woorden: ‘Heb geen angst! Open de deuren wijd voor Christus’. Wanneer wij ons openstellen voor Christus en Hem omarmen, genieten wij Zijn bijzondere bescherming. Daarom vertrouwen wij Hem onze thuis en de hele wereld toe.”

De missiebenedictines Jana Lypivska werkt al twee jaar in de parochie van de heilige Aloysius in Zhmerynka, in het centrum van het land. Tot voor kort bestond haar voornaamste taak erin catecheseonderricht te geven aan kinderen en volwassenen en mensen voor te bereiden op de sacramenten. Zuster Jana nam echter ook altijd al de zorg op zich voor bejaarde en hulpbehoevende mensen in de parochie. Nu is dat haar voornaamste bezigheid, vertelt zuster Jana: “Zeker in deze moeilijke tijden van uitgaansverbod hebben die mensen onze hulp en ons levensgetuigenis nodig. Velen vragen ons om te kunnen bidden. Wij openen onze kapel zodat een persoon daar kan gaan bidden. Wij doen inkopen voor mensen of zijn gewoon beschikbaar voor hen in deze moeilijke tijd.”

Al voor het begin van de pandemie was de economische toestand in Oekraïne erg slecht, wegens de oorlog die al sinds 2014 in het land woedt. Nauwelijks iemand in het land beschikt over spaargeld en het verlies van hun arbeidsplaats door de pandemie brengt de mensen aan de rand van de afgrond en bedreigt hun bestaanszekerheid. Dat merken ook de zusters in Ivano-Frankivsk, in het westen van Oekraïne. Zuster Elena Gnadziuk is lid van de congregatie van de Maagden (Myronositsi). Hun klooster krijgt dagelijks het bezoek van een dozijn mensen die zich in een moeilijke financiële situatie bevinden. De zusters delen hun maaltijden en voedsel met hen. Elke dag komen er meer mensen bij. “Telkens wanneer er wordt aangebeld en ik de deur van ons klooster open, zie ik mensen in nood. Onder hen zijn er daklozen en mensen die hun werk hebben verloren en zich daarom in een lastig parket bevinden. Gisteren vroeg een vrouw ons om eten voor haar drie kinderen. Na haar kwam er een man langs die om eten voor zijn moeder verzocht… Onder de hulpbehoevenden zijn er vele alleenstaande mensen”, vertelt zuster Elena.

Al die gemeenschappen worden al sinds jaren door Kerk in Nood ondersteund om de zusters in staat te stellen hun charisma van zorg en dienst aan de armsten verder te kunnen verwezenlijken. De projecten dragen ertoe bij om leden van de gemeenschap op te leiden en te vormen, zieke en behoeftige zusters te helpen en hulp te bieden aan hen die hun dienst voor anderen kosteloos uitvoeren. Die hulp is voor hen uitermate belangrijk en waardevol, benadrukken de zusters altijd opnieuw.

Door Maria Lozano