Madagaskar: de islamisering is volop aan de gang

14/06/2018 Leuven – Terwijl het eiland luttele maanden voor de presidentsverkiezingen een zware politieke crisis doormaakt, werd aartsbisschop Désiré Tzarahazana van Toamasina, die tevens voorzitter van de bisschoppenconferentie van Madagaskar is, door de paus tot kardinaal benoemd. Hoewel het moeilijk is om betrouwbare statistieken te vinden, vermeldt het laatste “Rapport over de Vrijheid van Godsdienst in de Wereld” dat het aantal christenen op het eiland 56 procent bedraagt. In een interview van Amélie de La Hougue met de aartsbisschop naar aanleiding van zijn bezoek aan de hoofdzetel van de pauselijke stichting en katholieke hulporganisatie Kerk in Nood  ging hij dieper in op de toestand in zijn land.

Met welke bijzondere uitdaging wordt de Kerk in uw land geconfronteerd?

Met de noodzaak om de evangelisatie te verdiepen. Ik vraag mij het volgende af: waarom bevinden wij ons in een dergelijke kritieke situatie terwijl het aantal christenen blijft toenemen en de meeste van onze politieke leiders christenen zijn? Indien wij werkelijk christenen zouden zijn, dan zouden wij ons in een andere situatie bevinden. Vandaar mijn vraag: hoe diep is ons geloof? Wat het aantal betreft zitten we goed, maar dit is niet wat van essentieel belang is. Wanneer iemand zijn geloof verkondigt, maar de volgende dag zijn buren berooft of zich helemaal niet voor het leven van anderen interesseert, dan gaat het om een geloof dat niet ten volle wordt beleefd.

Welke zijn de sterke punten van de Katholieke Kerk?

Wij zijn  bereid om aan de kaak te stellen wat slecht is. Wij hebben de moed om ons te uiten en de waarheid te zeggen zonder daarbij te  “politiseren”. Wij zijn geen partij die haar eigen belangen nastreeft zoals andere groepen dat wel doen. Zo zijn er bijvoorbeeld protestantse dominees die minister of president willen worden. Ik kan u verzekeren dat de katholieke Kerk in  Madagaskar de enige geloofwaardige instelling is. Iedereen richt zich tot ons omdat wij de waarheid spreken en betrouwbaar zijn.

Wordt ook u geconfronteerd met de toenemende islamisering van het land?

Jazeker, de toenemende islamisering is voelbaar en zichtbaar! Het is een ware invasie. Met geld uit de Golfstaten en Pakistan worden de mensen “gekocht”.  Zo zijn er jongeren die in Saoedi-Arabië gaan studeren en nadat ze naar Madagaskar zijn teruggekeerd het ambt van imam uitoefenen.  We hebben een ontmoeting met de imams geregeld om hen onze bezorgdheid mee te delen. Een van de imams heeft getuigd dat hij een voormalige seminarist was. Uiteraard zei hij niet dat hij zich tot de islam aangetrokken voelde wegens het geld,  maar dat is gezien de schrijnende armoede in het land wel wat er gebeurt. Er wordt druk uitgeoefend op de mensen. In het noorden bijvoorbeeld geeft men de vrouwen geld om hun hele lichaam te bedekken, om op straat een boerka te dragen. Het is de bedoeling om de uitbreiding van de islam in het land zichtbaar te maken.  ’s Avonds laat trekken die vrouwen dan opnieuw hun normale kleding aan.

In mijn bisdom worden overal moskeeën opgetrokken, ook al zijn er helemaal niet zoveel moslims. Er bestaat echter een project om in Madagaskar meer dan 2.600 moskeeën te bouwen!  Daarnaast worden er grote aantallen moslims uit Turkije naar hier gehaald, een verschijnsel dat ons heel erg ongerust maakt. Een- of tweemaal per week brengt de luchtvaartmaatschappij Turkish Airlines een massa moslims naar ons eiland die zich hier in het land komen vestigen. Men treft ze  zelfs helemaal afgelegen op het platteland aan, zodat men eigenlijk niet echt weet wat ze daar uitrichten, maar ze vestigen zich daar definitief en gaan niet terug naar hun land van herkomst.  De bevolking is arm, maar het land is immens uitgestrekt voor 22 miljoen inwoners zodat er genoeg plaats is voor iedereen.

Ziet u een mogelijk gevaar van een radicale Islam?

Op dit ogenblik merkt men daar nog niet veel van, maar wie weet wat de toekomst zal brengen. Ze beginnen zich hier te vestigen en naarmate het aantal fundamentalisten toeneemt, vraagt men zich af: wanneer zullen ze tonen hoe ze werkelijk zijn en dit maakt ons inderdaad ongerust.

Op de Comoren, dus dicht bij ons in de buurt, volgt een groot deel van de bevolking een radicale vorm van de islam en ook die mensen komen in groten getale in Madagaskar wonen, vooral in  Mahajanga. Daar trouwen ze dan met inheemse vrouwen. De kinderen die uit die huwelijken worden geboren, worden opgevoed  volgens de leerstellingen van de radicale islam.

Hoe reageert de regering hierop?

We hebben de regering bij talrijke gelegenheden ontmoet om hen hierop attent te maken, om hen te waarschuwen en die situatie uit te leggen. De regering onderneemt echter niets, ze is huichelachtig en wij vragen ons af of  wij niet in de woestijn preken … Vaak ontmoeten wij politieke leiders, ook hooggeplaatste, om hen uit te leggen wat er verkeerd loopt in dit land, bijvoorbeeld de landroof. Een deel van ons land werd van ons gestolen door een crimineel die de hele wereld kent. De regering heeft hem er niet alleen niet van weerhouden om dit te doen, maar hij heeft zelfs de rechtszaak tegen hem gewonnen!  Onze regeringsleiders zijn echt bijzonder corrupt …

In november van dit jaar zullen er presidentsverkiezingen plaatsvinden?

Het is allemaal nogal ingewikkeld. Wij weten nog altijd niet wat er zal gebeuren en in welke richting alles zich zal ontwikkelen. We bidden echter tot God dat alles goed zal verlopen en dat de Heilige Geest ons zal leiden zodat een chaos  kan worden vermeden.

Afgelopen jaar waren er verscheidene aanvallen op katholieke kloosters.  Hoe is de situatie tegenwoordig?

Nadat dergelijke aanvallen  werden uitgevoerd, wordt het eerst opnieuw rustig en daarna vinden er nieuwe aanvallen plaats. Spijtig genoeg blijft de onzekerheid aanhouden en doet dit verschijnsel zich zowel in de steden als op het platteland voor. Wegens die onzekerheid en onveiligheid hebben de mensen angst om te gaan werken. En wegens het gebrek aan gerechtigheid nemen de mensen hier het recht in eigen handen. Op dit ogenblik heerst hier dus een klimaat waarin iedereen voor zichzelf opkomt, we zouden kunnen spreken van “volksrechtspraak”…  Zoals u zelf kunt vaststellen, worden wij met heel wat uitdagingen geconfronteerd die we moeten overwinnen om de orde terug te brengen in ons land.

Beschikt u over voldoende priesters om voor de verdieping van de evangelisatie te zorgen waarover u eerder hebt gesproken?

In mijn bisdom (Toamasina) heb ik onvoldoende priesters en daarom vraag ik hulp aan de missionarissen. Wij doen er alles aan om voor iedereen een degelijke opleiding te verzekeren, te beginnen bij de seminaristen. Het aantal seminaristen neemt toe, maar wegens de extreme armoede die in het land heerst, moeten wij ons altijd afvragen of het hier wel om echte roepingen gaat, want achter die roepingen zou een verlangen naar materiële zekerheid kunnen schuilgaan. Daarom moet altijd een goed onderscheid worden gemaakt. Bovendien zijn wegens de armoede ook de wegeninfrastructuur en de communicatiemiddelen niet aanwezig om de inwoners van elk dorp te kunnen bereiken. Alles verloopt bijzonder moeizaam. Ons doel bestaat erin om over een radiozender te beschikken waarmee elk plaatsje, hoe klein ook, in ons bisdom kan worden bereikt, zodat Gods Woord en de Kerk door alle gezinnen kunnen worden gehoord. En waarom zou daarna ook een tv-station niet mogelijk zijn!

Monseigneur, zou u ons iets kunnen vertellen over de voortgezette opleidingen voor de opleiders van de  grotere priesterseminaries die in het kader van een door Kerk in Nood ondersteund project elke zomer in Rome plaatsvinden?

Dit is echt een bijzonder nuttig initiatief, waarvoor wij ons van harte bedanken!  Wij zijn er heel tevreden over en wij zijn volledig overtuigd van het nut van die vorming. Wij danken u daarvoor en willen u feliciteren met dit initiatief. Ik kan alleen maar zeggen dat dit initiatief het zeker verdient om in de toekomst te worden voortgezet.

Denkt u dat paus Franciscus Madagaskar zal bezoeken, zoals in maart te horen was? Welke boodschap verwacht u van de paus?

Ik kan het niet 100% zeker beloven, maar ik hoop het wel. Hij weet hoezeer wij dit willen en hij zal ons met grote waarschijnlijkheid volgend jaar bezoeken. Er zijn talrijke boodschappen die wij graag zouden horen. Vooral zouden wij echter willen dat hij benadrukt hoe belangrijk het is om rechtvaardig te zijn, om de corruptie aan banden te leggen, om het land goed te regeren… zodat allen proberen om goede burgers en goede christenen te zijn.

Hebt u tot slot nog een boodschap voor onze weldoeners?

De toestand in Madagaskar is echt kritiek en nu begint er weer een nieuwe crisis. Daarom hebben wij op dit ogenblik uw ondersteuning heel erg nodig. Bovendien zou ik alle weldoeners voor hun initiatieven en hun gebeden willen bedanken. Ik zou u willen vragen om te bidden dat er in ons land veranderingen optreden die in overeenstemming zijn met het Evangelie en ik zou u willen verzoeken om ook voor mij te bidden. Duizendmaal dank.

Door Amélie de La Hougue