India: Pijn en troost in tijden van COVID-19

Wegens de COVID-19-pandemie geldt in heel India tegenwoordig een volledig uitgaansverbod. Miljoenen migrerende arbeiders zijn nu werkloos door de lockdown van het land die op woensdag 25 maart voor drie weken werd aangekondigd. De maatregel heeft tot een nooit eerder geziene volksverhuizing geleid.

In een gesprek met de pauselijke stichting en internationale hulporganisatie Kerk in Nood (ACN – Aid to the Church in Need) licht de Indische kloosterzuster Christin Joseph de situatie nader toe: “Het is een niet aflatende stroom van tienduizenden mensen die te voet terug naar hun soms meer dan duizend kilometer verder gelegen geboortedorpen trekken, met hun kinderen en schamele bezittingen in draagzakken. Met uitzondering van de levensnoodzakelijke diensten, heeft de overheid alle vervoermiddelen verboden om de weg op te gaan in een poging om de verspreiding van het virus, waarmee al meer dan 1.000 mensen zijn besmet, tegen te gaan.”

Volgens de kloosterzuster wordt de toestand verergerd door de bijzonder hoge temperaturen van 39 tot 40 graden en ook door het feit dat de mensen met weinig geld of levensmiddelen te voet onderweg zijn op een moment dat ook alle restaurants en pensions dicht zijn.

In India dwingt het tekort aan werk, vooral in de arme noordelijke deelstaten Jharkhand, Odisha, Bengalen, Bihar en Uttar Pradesh, vele mensen ertoe om uit hun geboortestreek weg te trekken naar de grootsteden in de rijkere deelstaten in het zuiden van het land, waar er meer werkgelegenheid is. Duizenden van hen zijn eenvoudige dagloners, die in zeer krappe woningen wonen, elke dag vele uren werken voor een paar dollar daags, vaak in onveilige en onzekere omstandigheden en zonder enige sociale zekerheid. Het beetje geld dat overblijft nadat al hun uitgaven gedekt zijn, sparen ze voor hun familie. Nu willen ze wegens de lockdown terug naar hun geboortestreek, legt de kloosterzuster van de congregatie van de barmhartige zusters van het Heilig Kruis uit.

Onder het kruis
Zuster Christin staat aan het hoofd van de Small Christian Communities (SCC), kleine christelijke gemeenschappen die worden opgericht waar priesters slechts zelden naartoe kunnen gaan. In die gemeenschappen komen de gelovigen, samen met een catecheet, bijeen om te bidden of een liturgie van het Woord te vieren. Over heel India verspreid zijn er zowat 85.000 SCC‘s actief. Indische katholieken behoren vaak tot de onderste lagen van de samenleving. Ze worden met een steeds gewelddadigere discriminatie geconfronteerd. Onder normale omstandigheden legt zuster Christin duizenden kilometers af om hen onderricht te geven en moed in te spreken.

Door de uitbraak van de COVID-19-pandemie is de situatie echter helemaal veranderd. Midden in het gesprek begint de stem van zuster Christin plots te trillen. Haar pijn is voelbaar wanneer ze aan Kerk in Nood vertelt: “Ik ben meer dan 65 jaar oud en mijn gezondheidstoestand is slecht. Daarom mag ik niet naar buiten gaan, ik mag niets doen. Wanneer ik tijdens de lockdown thuis ben en hoor wat er met onze arme mensen gebeurt, voel ik mij net als onder het kruis, hulpeloos en niet in staat om hen te helpen. Dat is heel pijnlijk. Ik kan alleen maar naar het kruis kijken en alles toevertrouwen aan de Heer, die de pijn van de mensen het best begrijpt.”

De SCC’s bereiken hun noodlijdende buren
Zuster Christin wordt weer optimistisch wanneer ze over de SCC’s begint te spreken: “Het is een grote troost voor mij wanneer ik zie hoe vele van onze kleine christelijke gemeenschappen met duizenden kleine initiatieven op de situatie reageren. Altijd met naleving van de door de overheid opgelegde voorschriften helpen ze de noodlijdende medeburgers, bijv. in Mangalore, Chandigarh, Calcutta (Kolkata) en Pune, en delen ze levensmiddelen uit aan iedereen zonder onderscheid, zowel aan katholieken, protestanten, hindoes als moslims.

Vele van die kleine initiatieven zouden volgens zuster Christin niet mogelijk zijn “zonder de hulp van de politie en de regering”. In Sikkim Sikkim, zo zegt ze, helpt de SSC “bij de verdeling van ontsmettingsmiddelen voor de handen en mondmaskers in plattelandsgebieden, met de hulp van leden van de door de staat opgerichte werkgroep”.

De SCC’s informeren ook anderen over het virus en over de veiligheidsmaatregelen die moeten worden nageleefd. Daarenboven ondersteunen ze elkaar constant ook onderling, door middel van WhatsApp en sms-berichten, met gebeden en richtlijnen, om in het bijzonder voor het einde van de pandemie en haar gevolgen te bidden. “Wij moeten ons aanpassen aan deze nieuwe manier van Kerk-zijn en tonen hoe wij in deze periode van uitgaansverbod Liefde in actie kunnen zijn”, legt de Indische kloosterzuster uit. Ze verwijst naar het werk van de kleine gemeenschappen in Jharkhand, in het noordoosten van het land, de thuisbasis van talrijke stamgemeenschappen. Nog een ander voorbeeld dat ze aanhaalt, is dat van een van de gemeenschapsleiders in Calcutta (Kolkata), die vanuit zijn woning met behulp van een luidspreker de kruisweg bidt en christelijke gezinnen uit de buurt zich vanuit hun huizen bij hem aansluiten.

In Delhi heeft de overheid zeer strenge beperkingen opgelegd. Emmanuel Johnson, een SCC-leider in de Indische hoofdstad, zegt dat de bewegingsvrijheid van de inwoners in grote mate werd beperkt. Niettemin helpen ze bij de verdeling van levensmiddelenrantsoenen aan dagloners en gezinnen in nood. “Bovendien hebben wij het ‘gezinsgebed’ ingevoerd. Op de 21 dagen van de lockdown ontmoeten wij elkaar elke dag om zeven uur ‘s avonds in onze eigen vier muren met onze gezinsleden om de rozenkrans te bidden uit solidariteit met de mensen die met het virus zijn besmet. Aangezien wij leken de Heilige Mis niet kunnen bijwonen, zijn wij er ook mee begonnen om elke dag het gebed voor de Geestelijke Communie te bidden, dat vele van onze leken voordien niet kenden”, zegt hij.

“Van mijn kant moedig ik hen aan en motiveer ik hen door middel van een constante communicatie via WhatsApp, sms-berichtjes en e-mails”, aldus zuster Christin.

Tot slot zou ze ook nog Kerk in Nood willen bedanken: “Ik ben de pauselijke stichting en internationale hulporganisatie Kerk in Nood heel dankbaar voor de ondersteuning die wij al sinds zoveel jaren hebben gekregen om onze kleine christelijke basisgemeenschappen mogelijk te maken en in stand te houden. Ik ben er zeker van dat de weldoeners van Kerk in Nood nooit gedacht hadden dat wij met hun hulp nu, tijdens deze coronacrisis, een kleine bron van troost zouden kunnen zijn. Het is echter een tragedie van grote omvang. India heeft uw gebed nodig. Vergeet ons niet en moge God u allen zegenen!”

Door Maria Lozano